Poem 1
Ochwana Chuno Chumosi
 
Abasacha ba luno bosi, akang'ali,  mwekala amachwi nga balosi,
Nimwenya khupe ebifusi, akachali, enchumbula embosi chiosi,
Yipatase hasi mwesi, ahamuli, muhulire embosi chiosi,
Ochwana chuno chumosi, esibi ni nanywe siosi?
 
Ebebali nimuli khu wali, kang'ali muli bang'ali,
Muchi, "Ochusolili chwesipoli, chulekhe lusolili nesipoli,"
Nekhane mwesi muli basoli, munywesa ekoli chienduli!
Ochwana chuno chumosi, esibi ni nanywe siosi?
 
Mwicha nimuchutikitia tikitia ochuvafu chwawe,
Ne muchwonona,
Mwicha nimuchukaba kaba ochusende chwenywe,
Ne muchwonona,
Mwicha nimuchuchuna chuna ochulundu chwawe,
Ne muchwonona,
Mwicha nimuchukinga kinga muchutoka chwenywe
Ne muchwonona,
Ochwana chuno chumosi, esibi ni nanywe siosi?
 
Nichwenya mbo chusomekho, si mukanyata,
     Amakhuwa oo ii, mu chuomberesa omberesa.
Nichwenya mbo chwibachekho, si muchumokata,
     Emilusi swii swii, mu chulangirisa langirisa.
Nichenya mbo chukhayekho, si muchulekhata
     Engumi pu pii, mu chukhupirisa khupirisa.
Ochwana chuno chumosi, esibi ni nanywe siosi?
 
Boda boda nimuli khusoko, muli nga ababini ba okuloko
Muyenya amakeko nga esoko, ne mkwa emboko chiebituko,
Mbo ko, "Ayeko mwana mukoko, nakhusima nga emiko!"
Ochwana chuno chumosi, esibi ni nanywe siosi?
 
Espwoni siachwo silala, sivaye siriri okhwola,
Mwakhaba nimuli njala, lekhe okhufukhulula,
Ochwana chuno chumosi, esibi ni nanywe siosi?
Ese encheba echeba, enywe basacha enywe
Kuno kwosi kwakhaba, musambwa kwenywe?

Lumuulera muuliye , lumulera mboleye henywe.
 

Chant 7 By Balovera Edwin Ongacho

IKSIRI

Maghani Omukoko Ayeko yametungwa kwa lugha ya Olunyala (K). Omukoko Ayeko tafsiri yake ni 'Dadangu Ayeko. Ayeko ni mschana aliyebadilika tabia na kuiga tabia za wasichana waitwao slayqeens. Anakataa vyakula na densi za kiasili na kupapia piza na densi ya tetema. Maghani yanatoa wito kwa Wakenya kivienzi vyakula asilia ili kupunguza adhari za ugonjwa wa saratani. Ni maghani ya kutunga kwa mahadhi asilia ya Olunyala (K) ambayo imeorodheshwa kama Luhgha ISO 939-3 nle ulimwenguni.

OMUKOKO AYEKO

Nachia,

Nanyola Ayeko omukoko,

"Ayeko omukoko,

Khulie emioko."

"Ese esipichu Ayeko,

Sindianga emioko."

Ah bayee kansa...

Nali naloba, omukoko,

Okhunywa echai n'emioko,

Emikhaya.

Nali naloba, omukoko,

Okhulia echemwa liesikoko,

Ninakhaya!

Eh, lero namanyire nikiakhaya

Emioko kino 'Piza' yaya.

Nenya ebwoni lia Nakhayo ekhale

Nenya emioko êkia Serere emikhale,

Nenya amayito ko Munyala amakhale

Nenya enduma êchia Mubukusu ekhale.

Omukoko, lekha 'Piza' chino chikhale

Olie enyokhulia êbiefwe ebikhale.

 

Nachia

Nanyola Naima wa mama

"Naima wa mama,

Lia esusa nowusuma."

"Ese esipichu sia mama,

Sindia 'susa nowusuma."

Ah bayee, kansa...

Nali naloba, Naima,

Okhulia esusa nowusuma,

Enchi asa!

Nali naloba, Naima,

Okhuluma esaka nowusuma,

Endusa!

Ehe, lero namanyire kabisa,

Esusa linoo elayi wusa.

Nenya etoto êliefwe ekhale,

Nenya emicho êkiefwe emikhale.

Nenya e-sikhubi êsiefwe esikhale,

Nenya amakalaba âkefwe amakhale.

Naima, tupa 'indomie' chino haleyi,

Olie eliani liefwe elayi.


Nachia

Nanyola Naima wa mama

"Ewe  omuwukha

Khulie elio-mukherekha."

"Ese êsipichu esiwukha,

Sindianga omukherekha."

Ah bayee kansa...

Nali naloba, Naima,

Okhunywa ômunyu ômukherekha-

Wasiange.

Nali naloba, Naima,

Okhuwona ômunyu omutokha-

Khu sibange.

Eh, lero namanyire wulayi,

Omunyu o-mukhale mulayi.

Nenya eliani êliefwe ekhale,

Nenya esitieni êsiefwe esikhale.

Nenya esifuluko êsiefwe esikhale,

Nenya omunyu ôkwefwe omukhale.

Naima, tupa ebikeni bino haleyi.

Khunywe omunyu ôkwefwe omulayi.

 

Nachia

Nanyola Naima wa mama

"Naima omuraka

Khinakho amabeka."

"Ese sipichu sia mama,

Ekhinanga tetema."

Ah bayee kansa...

Nali naloba, Naima,

Okhukhina ôwukhino owefwe,

Amabeka

Nali naloba, Naima,

Okhukhina ôwukhino owefwe,

Lipala ka.

Lero namanyire, owukhino,

Nche lipala-amaveka kefwe, kano.

Nenya owaro ôwefwe owukhale,

Nenya chilumbe êchiefwe ekhale.

Nenya omutiibo ôkwefwe omukhale,

Nenya okhuracha ôkhwefwe okhukhale.

Naima, lekha owukhino ôwukeni tetema

Okhine owukhino ôwefwe ôwukhwasima.

 

Omukoko, yee,

Wakhaba ni ouleyee

Ofwana, owuliye limboyee-

Mbe, eliani êliefwe ekhale,

Mbe, ebiakhulia êbiefwe ebikhale,

Mbe, owukhino ôwefwe owukhale,

Mbe, ........ ebikhale.

Mhm.

 

chant 2

 

OLUYI

Kenda, kenda, kenda nuli'noluyi,

     'Basungu balanga 'slap,' baba benya oluyi,

     'Baswahili balanga 'kofi,' baba benya oluyi,

     'Bandi nabo bachi 'chai,' baba benya oluyi,

     'BaKenya baefwe, lekhane no-luyi.

 

Nibenya okhulomba oluyi,

     Baba no mukhono muleeyi,

     Nende omunwa omubeeyi,

     Mana wuichekekhe wulaayi.

Ne okhupa mukhono mu-koti,

     Nohomba mukhono mu-shati,

     OKhwola otikitie esibeti,

     'Sibeti simwenye hatiti-

     Hatiti silengerese enoti.

Ne wekhomba welomba,

     Ne weulumba ne weilomba

     Oluyi, oluyi lulala luleeyi,

     Singa olubaha lwekhuyi.

     BaKenya baefwe yi,

Lekhane no-luyi.

 

Nuchia musiserero mukhana

     Achi, "Mbe oluyi,

     Mbekho oluyi

     Ese endi slayi,"

Wakhaywa okhulomba oluyi,

     Ewewe, eria weyima.

Nolengera okhumwenyaa, sia khayama khu lukaye,

    Akhakondo khalayi

Eh! Ne wekhoyera embenyaa, sia edirisia lia Nyasaye,

     Okhupa wusa amayi

Eh! Ne omulanga 'Nasenyaa', ne akenda sikhaye,

     Newe olomba oluyi

Ewe-we! BaKenya baefwe yi,

Lekhane no-oluyi

 

Nuchia mu sibitari, dakitari, achi, "Oluyi owuma?"

Wakhaywa okhulomba oluyi, ewewe ofwa woma.

Achi, "Amalesi kosi, musibitari kawuma," aba kenya oluyi,

Achi "Wulwaye wekosi, dakitari awuma," aba kenya oluyi!

BaKenya baefwe, lekhane no-luyi.

 

Abasikari 'balinda khu mwanda,'

     Si bachunda mu mikunda?

     Bakenda ni baebanda banda,

     Khu mwanda 'khulinda 'bakenda,

     Benya obakhupe oluyi, nda!

BaKenya baefwe lekhane no-luyi.

 

Nuchia mu sisomero 'mwalimu

     Achi, "Sesi mbe oluyi,"

     Wakhaywa khulomba oluyi khusimu,

     Achi, "Koleengo mayi."

No-khupa 'mukhono mukoti,

     No-homba 'mukhono mushati,

     Okhwola otikitie esibeti,

     'Sibeti simwenye hatiti.

N’omukhupa oluyi pa!

 

Ese encheba echeba,

Mana echi encheba:

    Omusikari, mu-'pafula pafula- oluyi

    Pa! Mwalimu, mu-'swandula swandula oluyi,

    Swa! Dakitari, mu-'wundula wundula- oluyi,

Ndu! Njanu, owalecha oluyi?

 

Lekhane no-luyi,

Ese embooye,

Lumuulera bana ba-mayi,

Muuliye.

Comments

Popular posts from this blog

ABANYALA BA KAKAMEGA: Verbs in Olunyala (K)

ABANYALA BA KAKAMEGA: Abanyala Music, Dances and Clothing

ABANYALA BA KAKAMEGA: The Clan of Abasonge.